ح ۹۲ . فهم مبانی معانی و مفاهیمی که در این حدیث شریف آمده، به مناسبت در فقرات احادیث پیشین در این باب عرض شده است؛ لذا: حدیث پژوهان عزیز خود به ان بیانات مراجعه فرمایند؛ این تمرین در فهم و درایت این احادیث - که مقصود از شیوه خاص در طرح و تفهیم احادیث شریف در این دور همخوانی است - تاثیر بسزائی می تواند داشته باشد.
روی گردانی و پشت کردن به ولایت امیرالمؤمنین سلام الله علیه که فراخنای حضور حق تعالی در خلقت و شریعت و زندگی است، زندگی تنگ و سختی را رقم می زند ؛ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ و جَلَّ: «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكاً ؛ طه : ۱۲۴»؛ قَالَ: «يَعْنِي بِهِ ولَايَةَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام»:
( ابو بصير گويد:) امام صادق عليه السلام در مورد فرمایش خداى عز و جل: «هر كه از ياد من روی بگرداند زندگيش تنگ است .» فرمودند: مقصود از آن (ياد من) ولایت اميرالمؤمنين عليه السلام است.
• کوری چشم در قیامت و کوری دل در دنیا هر دو نتیجه روی گردانی از گردیدن (تولیت؛ اعمال ولایت) توسط ولی الله سلام الله علیه است؛ قُلْتُ: «وَ نَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَعْمى ؛ طه : ۱۲۵» ؟ قَالَ: «يَعْنِي أَعْمَى الْبَصَرِ فِي الْآخِرَةِ، أَعْمَى الْقَلْبِ فِي الدُّنْيَا، عَنْ ولَايَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام»:
عرض كردم: «او را روز قيامت كور محشور كنيم» فرمودند: مقصود كوری ديده در آخرت، كوری دل در دنيا از ولايت امير المؤمنين عليه السلام است.
• با توجه به این امر که قیامت« یوم تبلی السرائر» است، و نیز این معنا که باطن ما در دنیا، ظاهر زندگی ما در قیامت خواهد بود، فراموشی نسبت به امام سلام الله علیه در دنیا، و زیر بار اقوال و اوامر آنان نرفتن، موجب گیجی در قیامت، و خارج بودن از بهشت ، و باقی ماندن در أتش می شود؛ قَالَ: «وَ هُوَ مُتَحَيِّرٌ فِي الْقِيَامَةِ، يَقُولُ: «لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمى وَ قَدْ كُنْتُ بَصِيراً قالَ كَذلِكَ أَتَتْكَ آياتُنا فَنَسِيتَها ؛ طه :۱۲۶-۱۲۵». قَالَ: «الْآيَاتُ: الْأَئِمَّةُ عليهم السلام، فَنَسِيتَها «وَ كَذلِكَ الْيَوْمَ تُنْسى ؛ طه :۱۲۶ » يَعْنِي تَرَكْتَهَا، و كَذلِكَ الْيَوْمَ تُتْرَكُ فِي النَّارِ، كَمَا تَرَكْتَ الْأَئِمَّةَ عليهم السلام، فَلَمْ تُطِعْ أَمْرَهُمْ، و لَمْ تَسْمَعْ قَوْلَهُمْ »:
فرمودند: او در قيامت حیران است و ميگويد: «چرا مرا كه بينا بودم، كور محشور كردى؟! (منادی حق) فرماید: هم چنان كه آيات ما سوى تو آمد و آنها را فراموش كردى » فرمودند: آيات ، ائمه عليهم السلام اند كه تو آنها را فراموش كردى، « همچنان امروز فراموش مي شوى» مقصود این که همچنان كه آنها را رها كردى، امروز در آتش رها مى شوى، آن چنان كه ائمه عليهم السلام را رها كردى و امرشان را اطاعت نكردى و کلامشان را نشنيدى.
• شرک به ولایت الهی امیرالمؤمنین سلام الله علیه و عدم ایمان به ایشان، در آمدن به ولایت غیر الهی است، و عقوبت الهی در پی دارد؛ قُلْتُ: «وَ كَذلِكَ نَجْزِي مَنْ أَسْرَفَ وَ لَمْ يُؤْمِنْ بِآياتِ رَبِّهِ وَ لَعَذابُ الْآخِرَةِ أَشَدُّ وَ أَبْقى ؛ طه :۱۲۷» قَالَ: «يَعْنِي مَنْ أَشْرَكَ بِوَلَايَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام غَيْرَهُ ، و لَمْ يُؤْمِنْ بِآيَاتِ رَبِّهِ، و تَرَكَ الْأَئِمَّةَ مُعَانَدَةً، فَلَمْ يَتَّبِعْ آثَارَهُمْ، و لَمْ يَتَوَلَّهُمْ» :
عرض كردم: «و اين چنين جزا مي دهيم هر كس را كه زياده روى كرده و به آيه هاى پروردگارش ايمان نياورده، همانا عذاب آخرت سختتر و پايدارتر است» فرمودند: منظور كسى است كه در ولايت امير المؤمنين عليه السلام ديگرى را شريك كند و به آيات پروردگارش ايمان نياورد، و ائمه عليهم السلام را از روى دشمنى رها كند و از آثارشان پيروى نكند و دوستشان ندارد.
• رزقی که نشانه لطف همیشگی الهی است به بندگی با ولایت امیرالمؤمنین سلام الله علیه است؛ قُلْتُ: «اللَّهُ لَطِيفٌ بِعِبادِهِ يَرْزُقُ مَنْ يَشاءُ ؛ شوری :۱۹» قَالَ: «وَلَايَةُ أَمِيرِالْمُؤْمِنِينَ عليه السلام».
توضیح دیگر: مواظبت به این آیه، با توجه به شرط گفته شده؛ یعنی: با توجه به حقیقت آن، در افزایش روزی تاثیر جدی دارد.
• معرفت و شناخت امام سلام الله علیه نه فقط شخص را در اکنون زندگی بهره مند می سازد، که در آینده هم، و بلکه بیشتر و بهتر؛ آن معرفت حتی دنیای شخص را هم آخرتی و معنوی و نورانی می کند؛ آخرت که جای خود دارد؛ قُلْتُ: «مَنْ كانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ ؛ شوری :۲۰ » قَالَ: «مَعْرِفَةُ أَمِيرِالْمُؤْمِنِينَ و الْأَئِمَّةِ عليهم السلام» «نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ» قَالَ: «نَزِيدُهُ مِنْهَا». قَالَ: «يَسْتَوْفِي نَصِيبَهُ مِنْ دَوْلَتِهِمْ»:
عرض كردم: «هر كس كشت (بهره) آخرت خواهد» فرمودند: منظور معرفت اميرالمؤمنين و ائمه عليهم السلام است «در كشتش (بهره اش) بيفزائيم» فرمودند: معرفتش را زیاد کنیم، تا بهره خود را از دولت ایشان (زمان ظهور امام زمان سلام الله علیه) دريافت كند.
• «وَ مَنْ كانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيا نُؤْتِهِ مِنْها وَ ما لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ نَصِيبٍ ؛ همان » قَالَ: «لَيْسَ لَهُ فِي دَوْلَةِ الْحَقِّ مَعَ الْقَائِمِ نَصِيبٌ» :
« و هر كس که كشت (بهره) دنيا خواهد، از دنيا به او دهيم و در آخرت او را بهره اى نيست» فرمودند: يعنى براى او از دولت حق با امام قائم سلام الله علیه بهرهاى نيست.