شرح و توضيح نکات اصلی در کتاب الحجه و در مباحث امامت و ولایت و تحلیل آنها

شرح وبیان جامع ناظر به تعلیل و تفهیم  ابواب  کتاب الحجه ، و  نکات اصلی درمباحث امامت و ولایت، و تحلیل آنها

 یادتان هست که در کتاب التوحید، باب حدوث اسما، در شرح آن حدیث نورانی طوفانی که در بیان خلق اول بود، عرض شد:
آن خلق نورانی بی کران و بی نشان، همان کلمه تامه الهیه است که خدای متعال برای آن چهار رکن قرار داده، و ظهور سه رکن از آن، مقام نورانی اسم جلاله «الله» است که همه ۳۶۰ اسم و صفت الهی فعل اوست، و رکن چهارم؛ یعنی:
باقی آن حقیقت الهیه که خدای متعال آن را ظاهر نفرموده و آن را  مکنون مخزون و مستور داشته بقیة الله است، که اعظم از همه اسماء الهیه می باشد.
آن حقیقت نورانی بی نشان خلق اول، همان مقام بلاتعین حبیب و ولی علی الاطلاق خدای متعال؛ خاتم الانبیاء؛ حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه وآله و لاجرم مقام نورانی بلاتعین نفس نفیس ایشان خاتم الأوصیاء؛ حضرت علی مرتضی می باشد صلوات الله علیهما و آلهما.

وبه دلالت وجود مبارک آن حضرت در بلندترین و رساترین تعریف از امیرالمومنین در غدیر خم که فرمود «من کنت مولاه فعلی مولاه»؛ ( بصائرالدرجات ۱: ۷۷) ، در حضور همه گیر ولایی آن حضرت، از اول تا ابد، این وجود مبارک علی است که اصالتا و وزارتا و خلافتا و وراثتا حضور و ظهور دارد، که فرمود: «من بر هر کسی ولایت دارم این علی است که ولایت دارد».

و چنین است تعلیل فرمایش نورانی علوی که: «أنا الاول و آلآخر و الظاهر و الباطن»؛ (اختصاص: ۱۶۳).
 و اگر رسول الله صلی الله علیه وآله در مورد «اول ما خلق الله» به جابر می فرماید: «نور نبیک یا جابر ، خلقه الله ثم خلق منه کل خیر»؛ (بحار الانوار ۱۵: ۲۴ از ریاض الجنان)؛
 پس: حقیقت همه اسماء و صفات و آیات الهیه،آن مقام نورانی می باشد؛

پس: صاحب آن مقام همان خلیفه الهی و ولی علی الاطلاق او بوده؛ لذا: همه افعال منسوب به خدای متعال صادره از ناحیه مقدسه اوست.

پس: حقیقت هر خوب و خوبی وجود مبارک علی است صلی الله علیه و آله که فرمود «من کنت مولاه فعلی مولاه»؛

پس: حقیقت هر نبی و ولی و دین آن ها و کتاب آن ها امیر ما علی است علیه السلام.

و چنین است که میزان خوبی خوبان، نزد خدای متعال و حبیب او به قدر واجدیت او از ولایت علی و جانشینان علی است علیه و علیهم السلام.

پس : او  کینونیت خود را ازخدای متعال دارد، و  کائنات کینونیت خود را از او .

قلب مبارک او وعاء مشیئة الله است، و شرایع، باید ها و نباید های رأی و رفتار او؛

هدایت،و نجات، و سعادت، و رضایت، و جنت، و نعمت، و امنیت در ابدیت در گرو قبول ولایت اوست؛ به اختیار در اختیار اوبودن ، و بگردانیدن او گشتن و گردیدن : تسلیم او بودن؛ تکیه براو کرده ؛ امور خود را به او واگذار کرده، و راضی به تدبیر و تولیت اوبودن.

از سلیم بن قیس نقل شده که گفت به ابوذر گفتم:
 حدثني رحمك الله بأعجب ما سمعته من رسول الله صلی الله علیه و آله يقول في علي بن أبي طالب علیه السلام -إلى أن يقول- قال: سمعت رسول الله صلی الله علیه و آله يقول: لم يزل الله يحتج بعلي في كل أمة فيها نبي مرسل, وأشدهم معرفة لعلي أعظمهم درجة عند الله:
خدای تو را رحمت کند ، برای من  شگفت انگیز ترین چیزی را که از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم  در باره علی بن ابیطالب  علیه السلام شنیده ای که می گفتند، باز گو کن - تا ان جا که  می فرمودند- گفت : شنیدم از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم که می فرمودند: همیشه خدای به علی علیه السلام در هر امتی، حجت (یعنی: دلالت و هدایت) را برای نبی مرسل تمام  می کند .
و بیشترین ایشان در معرفت به علی علیه السلام (یعنی: واجدیت حضور ایشان در خود)، بالاترین درجه را نزد خدا دارد؛ (كتاب سليم بن قيس ۸۵۸:۲؛ بحار الأنوار ۹۶:۴۰).

اینک آن چه در کتاب الحجه آمده بعضی از مدارک و مستنداتی است که از مقامات و شئونات اهل بیت علیهم السلام در آن ها یاد شده است که تحلیل و تعلیل جامع آن ها همان است که عرض شد.