شرح حدیث 25 و 27 و 28

شرح حديث شریف٢٥از كتاب العقل والجهل

حديث از امام صادق عليه السلام نقل شده ،كه ايشان ازوجود مبارك رسول اكرم صلى الله علیه و آله نقل فرموده اند،كه ايشان فرمودند:

يا علي! هيچ ندارى وبى برگى بدتر و سخت تر از جهل، وهيچ دارايى پر بهره تروسودمندتر از عقل نيست.

اما چند نكته در شرح اين كلام نورانى:

اول اينكه اخذ علم از كسانى كه صاحب ولايت الهيه هستند،وحضور ولايى در عالم دارند،كه اولين مصداق آنان اولاً وجود مقدس رسول اكرم صلى الله علیه و آله،واهل بيت معصومين ومطهرين ايشان هستند،نيازى به همزمانى وحضور مادى وبيرونى نزد آنان ندارد.واگر هم بعضاًيكى از معصومين فرمايش منقول از معصوم ديگر را معنعناً نقل مى فرمايند از بابت رعايت فهم مردمان است ،كه صورت معنوى واقعه انتقال علم از معصومى را به خود در صورت عرفى وعادى آن بيان مى فرمايند.هم چنان كه در  بيان وشرح بعضى از احاديث گذشت مقام نورانى وجود مبارك رسول اكرم صلى الله علیه و آله به عنوان حقيقت الهيّه خلق اول ،واجد همه كمالات الهيه وبركات ونعمات مى باشد،كه اولين آن ها عقل وعلم مى باشد،كه از معظّم له عيناًبه اهل بيت معصومين ايشان وراثتاً وخلافتاً منتقل شده است؛لذا: آن چه در هر زمانى خلايق بهره اى از آن داده هاى الهى دارند،بهره اى است كه آنان از شعاعى از مقام نورانى ولىّ وقت خود -به اذن الله-برده اند،كه از جمله آن ها هر علم وفهم درست مى باشد.وهم چنين است انتقال همه معارف وعلوم الهيّه از رسول اكرم صلى الله عليه و آله به وجود مبارك هر كدام از معصومين عليهم السلام.

شرح حديث شريف ٢٧از کتاب العقل و الجهل

در دين الهى وبه تبع آن در معارف وعلوم الهيه مدار كلام ، خداى متعال وبندگى اوست،برخلاف مكاتب انسانى كه زير بناى فرهنگ وتمدّن جديد است،مدار بحث انسان وچند وچون بهره مندى او در در دنيا مى باشد.ودرهر صورت شناخت انسان در هر دو مكتب نقش مهمى در طىّ طريق در آن وتدبير امور او دارد.واز جمله مباحثى كه نقش محورى در شناخت انسان دارد ، شناخت فرايند فهم در انسان است.

در حديث حاضر وجود مبارك امام صادق عليه السلام از گوشه ای از راز آفرينش انسان،وبه دنبال آن از علّت بعضى از خصوصيات رفتارى او،پرده برداشته اند:

حضرت فرمودند: آن کس که تو قسمتی از سخنانت را می گویی و همه ی مطلب را می گیرد، کسی است که (از همان ابتدا) نطفه اش با عقلش عجین شده است. و اما کسی که مطلب را کامل به او می گویی و او به شکل کامل می فهمد و می تواند به تو پاسخگو باشد، او کسی است که عقلش در شکم مادر با او ترکیب شده است. و اما کسی که با او سخن می گویی و می گوید: برایم دوباره بگو، این فرد عقلش بعد از آن که بزرگ شد و رشد کرد با او ترکیب شده، لذا به تو می گوید: برایم تکرار کن.

شرح حديث شریف٢٨ از کتاب العقل و الجهل

همان است كه در حديث شریف ١٩ گفته شد.