باب نوزدهم - شرح حدیث 1 الی 10
- نمایش : ۸۷۴ دفعه
- موضوع : باب سوم - التوحید
شرح باب نوزدهم؛ باب حرکت و جابجایی
سابقا به مناسبت عرض شد، که اصل اصیل، و اس اساس در شریعت و دین الهی، توحید است: معرفت و ایمان به خدای یگانه و یکتا و بی مانند و بی همتا؛ خدای سبحان و صمد؛ لذا: دو خط قرمز در محدوده آن که بایستی از آن دو خارج بود:
تعطیل و تشبیه است(کتاب التوحید ؛باب۲ ؛باب اطلاق القول بانه شی) : نگویی او نیست؛ مانند: قول منکرین به بودن خدای متعال، و یا اگر هست، در حاشیه است و کاره ای نیست؛ مانند: قول فلاسفه و واجب الوجود دانستن او، که با اعتقاد به ازلی بودن خلقت، اعتقاد به خالق بودن خدای متعال، امری تشریفاتی است و ثمره عملی ندارد. این از تعطیل؛
و اما تشبیه: شبیه دانستن او به مخلوقات اوست که ثمره آن در اعتقادات رسیدن به وحدت وجود و موجود، و لاجرم مجاز بودن اباحه گری، و خلیفه الله بودن خلفا، و لاجرم مجاز بودن آنان در هر ظلم و جرم و جنایتی.
لازمه هدایت و سعادت و نجات فردی و اجتماعی، داشتن دین درست الهی، و عمل به آن تحت تولیت دیان دین می باشد؛ لذا: برای ایجاد مجال چپاول دین و دنیای مردم بود که دیان را خانه نشین کرده، سپس او را کشتند و دین را با وارد کردن اعتقاد به تشبیه به آن، وارونه کردند؛
لذا: در فرصت هایی که برای وجود مبارک اهل بیت علیهم السلام، خصوصاً برای امام باقر و امام صادق علیهماالسلام، برای تبیین درست دین الهی پیش آمده، قسمت عمده سخنان نورانی آنان ناظر به تصحیح انحرافات و شبهاتی است، که در اعتقادات ایجاد کرده اند؛ که شاهد خوبی برآن ، احادیث موجود در همین کتاب التوحید است.
در تشبیه خالق به مخلوق اولین ثمره، جسم دانسته شدن خدای متعال و لاجرم اتصاف او به مقتضیات و اوصاف مخلوقین است:
اعضاء و جوارح داشتن و مستند کردن و شاهد آوردن از آیاتی که ظاهرا برای خدای متعال عضوی را نسبت می دهد؛
مکان داشتن خدای متعال
جابجا شدن و انتقال او از جایی به جایی
همچون یکی از آدمیان بودن
واستناد به آیاتی که به دلیل نفهمیدن مقصود از آنها، مورد استناد این شبهات شده اند.
در حالی که: وقتی شبهه جسم بودن از خدای متعال دور بود، این شبهات مبناءً و بناءً خراب می شوند، لذا: گذشته از جواب به شبهه تجسیم و تشبیه، در این احادیث از سوی وجود مبارک امام علیه السلام عقیده صحیح و تلقی درست از خدای متعال ناظر به این موارد بیان شده، و عقیده درست و تلقی صحیح جایگزین آنها شده اند، وآن این که:
نسبت خدای متعال با هر چیزی یکسان بوده، و علم و قدرت و مالکیت او به هر چیزی احاطه و اشراف دارد. و چنین است که معنی حضور او در همه جا، که جایی نیست الا آن که خدای متعال آنجا حاضر است، به معنی حضور جسمی نیست، که او جسم نیست؛ که «سبحان الله عما یصفون».(مومنون: ۹۱ و صافات: ۱۵۹)
برای تکمیل مدارک و مطالب فوق، ذیلاً فهرستی از عناوین و ابوابی که در بعضی از کتب اصلی و مورد وثوق کامل در مدرسه خلفا آمده، به عرض می رسد، که احادیث ابواب متعددی در همین کتاب التوحید و باب حاضر، جواب ها و فرمایشات ناظر به همین تحریفات و دگرگون سازی ها می باشند.
در ضمن علاقمندان مطالعه دقیق تر و اطلاعات بیشتر در این موارد مراجعه فرمایند به: صادق نجمی؛ سیری در صحیحین، علامه فقید سید مرتضی عسکری؛ نقش ائمه در احیا دین، و معالم المدرستین:
۱.خدا در آسمان
صحیح بخاری؛ ج۱؛ کتاب الصلاه باب هل یلتفت بامر ینزل
و ج۸؛ کتاب الادب باب ما یجوز من الغضب و الشده لامر الله
صحیح مسلم؛ ج۲؛ باب النهی فی البصاق فی الصلاه و غیرها
و ج۲؛ کتاب الصلاه باب تحریم الکلام فی الصلاة
سنن ابن ماجه؛ کتاب الصلاه باب ۶۱
سنن ابی داود؛ ج۱؛ کتاب الصلاه باب تشمیت العاطش الصلاة
سنن نسایی ج۲؛ کتاب الایمان باب فی المرقبه المومنه
و ج۳؛ کتاب السهو باب الکلام فی الصلاة
مسند احمد ج۲: ص ۲۹۱
و ج۵: صفحات ۴۴۸ و ۴۴۹
۲.خدا در عرش
سنن ابن ماجه ج۱؛ باب فیما انکرت الجهمیه
سنن ابی داود ج۴؛ باب فی الجهمیه
۳.خدا در میان ابر
سنن ابن ماجه ج۱؛ باب فیما انکرت الجهمیه
سنن ترمذی ج۴؛ تفسیر سوره هود
۴.فرود آمدن خدا به زمین
صحیح بخاری ج۲؛ کتاب التهجد باب الدعاء و الصلوه فی آخر اللیل
و ج۲؛ کتاب التهجد
و ج۹؛ کتاب التوحید
و ج۹؛ کتاب التوحید باب قول الله تعالی: یریدون ان یبدلوا کلام الله
و ج۸؛ کتاب الدعوات باب الدعاء نصف اللیل
سنن ابن ماجه ج۱ باب ۱۸۲؛ از ابواب الصلوه
صحیح مسلم ج۲؛ باب الترغیب فی الدعاء و الذکر فی آخر اللیل
۵.خدا دوشادوش بنده است
صحیح بخاری ج۳؛ کتاب المظالم و الغضب
و ج۶؛ تفسیر سوره هود
و ج۸؛ کتاب الادب
صحیح مسلم ج۸؛ باب قبول توبه القاتل
سنن ابن ماجه ج(ع)؛ باب فیما انکرت الجهمیه
۶.خدای دارای صورت
صحیح بخاری ج۸؛ کتاب الاستئذان باب بدء السلام
صحیح مسلم ج۸؛ کتاب الجنه و صفه نعیمها باب یدخل الجنه اقوام افئدتهم مثل افئده الطیر.
و ج۸؛ باب النهی عن ضرب الوجه
۷.خدای دارای چشم
صحیح بخاری ج۴؛ باب و اذکر فی الکتاب مریم
و ج۵؛ باب حجه الوداع
و ج۶؛ ذکر الدجال
و ج۹؛ باب ما یذکر فی الذات و النعوت
صحیح مسلم ج۸؛ باب ذکر الدجال و صفته
۸.خدای دارای دست
صحیح بخاری ج۹؛ کتاب التوحید باب و کان عرشه علی الماء
و ج۶؛ تفسیر سوره هود. سنن ابن ماجه ج۱؛ باب فیما انکرت الجهمیه
۹.خدای دارای انگشت
صحیح بخاری ج۶؛ تفسیر سوره زمر آیه ۶۸
و ج۹؛ باب من جاء فی قول الله ان رحمه الله...
وباب... کلام الرب
صحیح مسلم ج۸؛ کتاب صفه القیامه و الجنه و النار سنن ترمذی ج۴؛ باب ما جاء فی ان قلب المومن بین اصبعین...
سنن ابن ماجه ج۱؛ باب فیما انکرت الجهمیه
۱۰.کمر خدا
صحیح بخاری ج۶؛ تفسیر سوره الذین کفروا
۱۱.خدای دارای پا
صحیح بخاری ج۶؛ تفسیر سوره ق
و ج۸؛ باب الحلف بعزه الله و صفاته
و ج۹؛ کتاب التوحید باب قوله تعالی انا الرزاق ذوالقوه
صحیح بخاری ج۹؛ کتاب التوحید باب ان رحمه الله قریب من المحسنین. صحیح مسلم ج۸؛ باب النار یدخلها الجبارون
۱۲.رویت خدا
صحیح بخاری ج۱؛ باب فضل السجود
و ج۶؛ تفسیر سوره نساء
و ج۸؛ باب الصراط جسر جهنم
و ج۹؛ کتاب التوحید، باب وجوه یومئذ ناضره
و باب و کان عرشه علی الماء
صحیح مسلم ج۱؛ باب معرفه طریق رویه
سنن ابن ماجه ج۱؛ باب الرد علی الجهمیه
ترمذی ج۴؛ باب رویه الرب
۱۳.خنده خداوند
صحیح بخاری ج۵؛ کتاب مناقب الانصار؛ باب و یوثرون علی انفسهم
صحیح مسلم ج۶؛ باب بیان الرجلین؛ یقتل احدهما الاخر یدخلان الجنه
سنن ابن ماجه ج۱؛ باب فیما انکرت الجهیمه
۱۴.خدا در مقابل نماز گزار
صحیح بخاری ج۱؛ کتاب الصلوه باب حک البزاق بالید من المسجد
صحیح مسلم ج۲؛ باب النهی عن البصاق فی المسجد فی الصلوه و غیرها
۱۵.رویت خدا
مناقب احمد بن حنبل؛ چاپ بیروت، ص۴۳۴
۱۶.رویت خدا در آخرت
سنن ترمذی ج۴؛ باب رویه الرب؛ ص ۶۸۸
سنن ابن ماجه ج۱؛ باب الرد علی الجهمیه
صحیح مسلم ج۱؛ باب اثبات رویه المومنین ربهم فی الاخره
صحیح بخاری ج۹؛ کتاب التوحید باب وجوه یومئذ ناضره
۱۷.خدا ساق خود را نشان می دهد
صحیح بخاری ج۶؛ تفسیر سوره ن والقلم، آیه ۴۳
