چکیده چکیده چکیده؛ فشرده فشرده فشرده؛ اسم اعظم اعظم اعظم؛ جان کلام دین الهی؛ خلاصه مرام معارف؛ حقیقت معالم و احکام؛

در پایان شرح کتاب التوحید ، و در آستانه دور همخوانی کتاب الحجه عرض می شود:

چکیده چکیده چکیده؛
فشرده فشرده فشرده ؛
اسم اعظم اعظم اعظم ؛
 جان کلام دین الهی ؛
  خلاصه مرام معارف  ؛
حقیقت معالم و احکام ؛
و شرح بی نهایت آن :« محبت» است ؛محبت حبیبان حق تعالی ؛ که هم حقیقت عبادت است و هم بالاستقلال برترین مورد و مصداق آن :
امام باقر و امام صادق علیهماالسلام فرمودند: « هل الدین الا الحب ؟!» ؛

« مگر دین غیر از محبت است؟! » ؛ (محاسن۲۶۲:۱؛ فرات ۴۲۸،۴۲۹ ؛عیاشی۱۶۷:۱ ؛ خصال۲۱:۱؛ دعائم الاسلام۷۲،۷۱:۱ ) .

و جابر بن یزید جعفی از امام باقر علیه السلام نقل کرده که فرمودند:
...والله مامن نبی ولا ملک الا و کان یدین بمحبتنا؛ ( قصص الانبیاء راوندی:۲۳۰):
...سوگند به خدا هیچ پیامبر و فرشته ای نیست مگر اینکه متدین به محبت ماست ؛
 یا : مگر اینکه او به محبت ما زندگی می کند؛
یا: او به محبت ما عامل به تکالیف الهی خود است.


از حفص دهان نقل شده که او گفت: امام صادق علیه السلام به من فرمودند:
« إن فوق كل عبادة عبادة وحبنا أهل البيت أفضل عبادة » ؛

«بدرستی که بالاتر از هر عبادتی، عبادتی است،و محبت ما اهل بیت برترین عبادت هاست» ؛(محاسن۱۵۰:۱).

 توضیح اینکه:

۱. منظور از « محبت » در این حدیث نورانی و احادیث مشابه آن ، دوست داشتن نیست؛ بلکه دوست بودن است؛تحقق محبت در دل و لاجرم حاضر داشتن آن می باشد ؛ و این همان « مودت» واجب مزد رسالت است که در کلام الهی است؛ محبتی که در تپش  دل حاضر است و نفس آغشته به آن است ؛ محبتی است آمیخته با معرفت ؛ یعنی: با توجه به حضور حبیب ، که واجد آن ، واجد معنا و حقیقت دین و شائق تقید و تخلق به آن است ، و « الحمدلله رب العالمین» صدر سوره حمد ،که اولین حمد در کلام الهی است ،  اولا ناظر به آن می باشد ؛ ناظر به معرفت آمیخته به محبت ؛ و الحمد لله رب العالمین.

۲ . یک پرده از معنای این واقعیت که  حقیقت دین و آئین الهی « محبت» است ، این است که حقیقت افعال صادره از ناحیه مقدسه الهیه ، محبت است ؛ پس: خلقت و شریعت  الهی ، نه فقط  اغشته و آمیخته با رحمت و محبت است؛ بلکه خود رحمت و محبت الهیه است؛

پس :آنکه آنرا در دل دارد ،به میزان معرفت خود  ، واجد همه خیرات و برکات در ملک الهی است  ؛

پس: زنده باد مهربانی که حقیقت الهیه  مهربان ،و معنای زندگی مهربانی و زنده بودن به مهربانی است ؛

پس : با مهربانی نفس بکشیم، و مهربانی را نفس بکشیم تا همه وجود خود را با آن آغشته کنیم ؛ با حقیقت الهیه آمیخته کنیم .
 
سرالاسرار دراین واقعه این است: محبت بی عنوان همان محبت فطری است که برآمده از معرفت آن حقیقت  بی عنوان و بی نشان است ؛ از آن معرفت فطری که قریب به اتفاق مردمان آنرا گم کرده اند، که فرموده اند :« المحبة فرع المعرفة»؛( مصباح الشریعة:۱۱۹،از امام صادق علیه السلام).

و کلام پایانی ؛ مرهمی برای التیام دل های سوخته و  چشم براه معرفت و ولایت الهیه : بنا به توصیه بزرگانی که معارف الهیه را درتوجه و توسل به درگاه ملک پاسبان امام عصر علیه السلام یافته اند: «اگر می خواهید  توحیدتان قوی شود زیاد بگوئید لا اله الا الله  و اگر می خواهید  ولایتتان  قوی شود، زیاد صلوات بفرستید» ؛  
توصیه تکمیلی: کسانی که مواظبت به آنچه عرض شد، با رعایت  شماره و تعداد آسانتر است، می توانند هر کدام از آن دو را به تعداد ۲۱۲ ویا۴۴ بار هر روز ، و حتی الامکان در وقت معین مواظبت داشته باشند؛    الحمد لله اولا و آخرا .